Do transmisji danych w sieciach światłowodowych wykorzystywane jest promieniowanie laserowe. W niektórych przypadkach może ono wiązać się z pewnym ryzykiem dla zdrowia ludzi. Wpływ na to mają: moc lasera, długość fali używana w transmisji, skupienie wiązki oraz przede wszystkim prawdopodobieństwa narażenia.
Stopień szkodliwości urządzenia laserowego odzwierciedla przypisana mu klasa bezpieczeństwa. Promieniowanie laserowe o zróżnicowanych długościach fal i mocach może wywołać różne skutki podczas oddziaływania na tkankę biologiczną. W związku z tym lasery podzielono na siedem kategorii. Producenci są zobligowani do umieszczenia na urządzeniu laserowym informacji o klasie, do której należy dany laser. Dzięki temu użytkownicy wiedzą, jakie środki bezpieczeństwa mają przedsięwziąć. W poniższej tabeli przedstawione są charakterystyki klas laserów wg PN-EN 60825-1:
Klasa | Charakterystyka |
1 | Lasery, które są bezpieczne w racjonalnych warunkach pracy. |
1M | Lasery emitujące promieniowanie w zakresie długości fal do 302,5 nm do 4000 nm, które są bezpieczne w racjonalnych warunkach pracy, ale mogą być niebezpieczne podczas patrzenia w wiązkę przez przyrządy optyczne. |
2 | Lasery emitujące promieniowanie widzialne w przedziale długości fal od 400 nm do 700 nm. Ochrona oka jest zapewniona w sposób naturalny przez instynktowne reakcje obronne. |
2M | Lasery emitujące promieniowanie widzialne w przedziale długości fal od 400 nm do 700 nm. Ochrona oka jest zapewniona w sposób naturalny przez instynktowne reakcje obronne, ale mogą być niebezpieczne podczas patrzenia w wiązkę przez przyrządy optyczne. |
3R | Lasery emitujące promieniowanie w zakresie długości fal do 302,5 nm do 106 nm, dla których bezpośrednie patrzenie w wiązkę jest potencjalnie niebezpieczne. |
3B | Lasery, które są niebezpieczne podczas bezpośredniej ekspozycji promieniowania. Patrzenie na odbicia rozproszone jest zwykle bezpieczne. |
4 | Lasery, które wytwarzają niebezpieczne odbicia rozproszone. Mogą one powodować uszkodzenie skóry oraz stwarzają zagrożenie pożarem. Podczas obsługi laserów klasy 4 należy zachować szczególną ostrożność. |
Aby określić stopień szkodliwości promieniowania laserowego sieci telekomunikacyjnych FTTH w infrastrukturze budynków, należy znać klasę bezpieczeństwa laserów wykorzystywanych w centralach telekomunikacyjnych i urządzeniach abonenckich. W technologii GPON (Gigabit Passive Optical Network) źródła używane w urządzeniach aktywnych mają klasę 1. Oznacza to, że są bezpieczne w racjonalnych warunkach pracy wg. PN-EN 60825-1.
sposoby ochrony przed promieniowaniem LASERowym
Ostrzeżenie o promieniowaniu laserowym zamieszczone na gniazdku optycznym NGO-12
Dostępowe instalacje światłowodowe są zawsze zabezpieczone przed przypadkowym wystawieniem wzroku lub skóry osób postronnych na bezpośrednie działanie promieniowania laserowego. Przykładowo oferowane przez OPTOMER gniazdka optyczne przeznaczone do montażu w mieszkaniu posiadają samozamykającą się klapkę. Wszystkie złącza zabudowane są natomiast w odpowiednich przełącznicach dystrybucyjnych. Zabezpieczenia te są dodatkowym środkiem ostrożności, gdyż wykorzystywane w transmisji długości fali są niewidzialne dla ludzkiego oka. Możemy więc nie być nawet świadomi, że jesteśmy narażeni, a naturalny odruch mrugania nie ochroni naszego wzroku. Należy jednak wziąć pod uwagę, że promieniowanie laserowe ulega rozproszeniu w momencie, w którym opuszcza światłowód. Dzieje się to na skutek zmiany współczynnika załamania światła. Z kolei jego moc maleje wraz z kwadratem odległości.
Uszkodzony kabel światłowodowy z aktywną transmisją nie stanowi więc zagrożenia. O ile oczywiście nie staramy się usilnie zajrzeć do środka przez układ skupiający np. mikroskop.
Zachęcamy także do sprawdzenia naszego artykułu na temat promieniowania elektromagnetycznego. Wszelkie materiały w Centrum Wiedzy powstają pod czujnym okiem Działu R&D firmy OPTOMER.